Przejdź do treści
Dodane przez grabianski - 15 sie 2017

Najważniejszym wydarzeniem w minionym tygodniu na stacji były przygotowania do lotu i przyjęcia statku Dragon z nowym zaopatrzeniem naukowym. Ten wystartował w poniedziałek z Florydy i zmierza już do ISS. Dokowanie planowane jest na środę. W cotygodniowym podsumowaniu aktualności z ISS piszemy dzisiaj o astronautach czekających na zaćmienie, Rosjanach czekających na spacer kosmiczny w czwartek i uzupełniamy listę eksperymentów naukowych, które przylecą z Dragonem. Jak to zwykle bywa, umieściliśmy też podsumowanie działań naukowych wykonywanych w ubiegłych tygodniach na pokładzie.

W oczekiwaniu na zaćmienie


Już 21 sierpnia załoga Międzynarodowej Stacji Kosmicznej będzie miała okazję jako jedyni z kosmosu obserwować zjawisko zaćmienia Słońca. Załoga zobaczy zaćmienie przez fragmenty swoich trzech orbit wokół Ziemi. Kilku członków załogi będzie wykonywało fotografie zaćmienia przy użyciu filtrów, które przybyły wcześniej do stacji.

Żadne z tych przelotów nie umozliwi niestety zaobserwowania całkowitego zaćmienia. W ostatni trzecim przelocie przez obszar zaćmienia, Słońce pokryte będzie w 85%. Warto jeszcze przypomnieć, że zaćmienie można będzie obserwować w sieci w tym m.in. na stronach NASA, która w różny sposób będzie się dzieliła zdjęciami z wydarzenia na swoich stronach i w portalach społecznościowych. Więcej o możliwościach oglądania zaćmienia online pisaliśmy tutaj.

Dragon w drodze na stację


W środę rano astronauci będą oczekiwali na przybycie statku zaopatrzeniowego Dragon, który wystartował w poniedziałek z Cape Canaveral na rakiecie Falcon 9. W tej chwili statek powoli zbliża się do kompleksu orbitalnego. Dragon został wypakowany wieloma eksperymentami naukowymi. O części z nich pisaliśmy wczoraj przy okazji startu. Dziś uzupełniamy tę listę o kolejne pozycje.

Kosmiczny komputer

Na pokład stacji przybędzie w środę nowy komputer. Hewlett-Packard przygotował dla stacji pierwszy komputer, który chociaż jest generację starszy od obecnie używanych na Ziemi, to stanie się najszybszym komputerem wysłanym kiedykolwiek do ISS.

Spaceborne Computer to tzw. system COTS (Commercial Off-The-Shelf) – czyli nieprzygotowany specjalnie pod warunki promieniowania kosmicznego komputer wysokiej wydajności, bardzo podobny do tych stosowanych komercyjnie na Ziemi. To pierwszy krok NASA w budowaniu systemów infromatycznych wysokiej wydajności obliczeniowej na orbicie. Zamiast ochrony przed radiacją, to oprogramowanie komputera będzie odpowiedzialne za reagowanie na szkodliwe promieniowanie. Komputer będzie mógł zmniejszać moc z jaką operuje, dzięki czemu może okazać się ciekawą i tańszą alternatywą dla obecnie stosowanych systemów.

Spaceborne Computer zostanie zamontowany w module Destiny, gdzie przez rok będzie wykonywał zadania wymagające dużych mocy obliczeniowych. Komputer składa się właściwie z dwóch jednostek – jednej przystosowanej do redukcji mocy przy większej radiacji i drugiej pracującej cały czas z maksymalną mocą. Dzięki temu będzie można porównać jak bardzo promieniowanie wpływać będzie na degradację i ile daje proponowana strategia ochronna.

Spojrzenie na płuca

Na stację poleciał eksperyment medyczny Lung Tissue, który wykorzysta warunki mikrograwitacji do sprawdzenia metod wzrostu tkanki płucnej. Dzięki nowoczesnym technikom bioinżynieryjnym badanie użyje różnych rodzajów komórek płucnych, które będą rozrastać się w specjalnych strukturach, umożliwiających im konieczne do wzrostu warunki. Naukowcy przekonają się jak różnić się będzie rozwój tkanek w warunkach mikrograwitacji, a tym samym poznają jak grawitacja na Ziemi oddziałuje na wzrost komórek i ich specjalizację.

Wytworzone przy pomocy bioinżynierii ludzkie komórki tkanki płucnej używane są do modelowania rozwoju płuc u człowieka, fizjologii płuc czy rozwoju chorób. Badanie będzie tez pierwszą okazją, by poznać jak promieniowanie i nieważkość w długim okresie wpływają na funkcjonowanie płuc.

Mikroby na pokładzie

Dragon przywiezie do stacji kolejną serię eksperymentu Microbial Tracking, który polega na zbieraniu próbek od załogi przed, w trakcie i po pobycie na ISS jak również próbek z powietrza i różnych powierzchni na stacji. Badanie ma sprawdzić jakie bakterie, wirusy i grzyby znajdują się na pokładzie kompleksu i jak ich obecność może wpływać na zdrowie załogi. Dzięki danym z Microbial Tracking będzie można utworzyć katalog potencjalnych zagrożeń chorobowych na stacji.

Innym celem eksperymentu jest spojrzenie jak te wykryte mikroogranizmy zmieniają się w środowisku stacji i adaptują do panujących tu ekstremalnych warunków. Być może dzięki badaniu pozna się na poziomie komórkowym reakcje, które zachodzą wyłącznie warunkach mikrograwitacji.

W eksperymencie uczestniczyć będzie trzech członków załogi. W ściśle określonym czasie będą zbierali oni próbki śliny, okolic jamy nosowej, ust i różnych miejsc na skórze, a także materiału z ośmiu wytypowanych powierzchni na stacji i 6 miejsc skąd próbkowane będzie powietrze.

To nadal nie wszystkie eksperymenty, które przylatują w środę z Dragonem. Przypominamy, że część z nich opisaliśmy już wczoraj tutaj. Te i pozostałe badania na pewno jeszcze zostaną dokładniej opisane w przyszłych odcinkach cyklu w momencie pracy z nimi.

Spacer kosmiczny Rosji


W czwartek dwójka rosyjskich kosmonautów: Fiodor Jurchichin i Sergiej Riażański wyjdą na zewnątrz ISS przez śluzę modułu Pirs i wykonają rosyjski spacer kosmiczny. Wyjście kosmonautów planowane jest na 16:45 polskiego czasu. Rosjanie w czasie spaceru wypuszczą pięć nanosatelitów, pobiorą próbki swoich zewnętrznych eksperymentów oraz zainstalują dodatkowe struktury do przyszłych spacerów. Będzie to 202. spacer kosmiczny na ISS i 7. w tym roku wyjście w przestrzeń.

Naukowy przegląd


Na tydzień przed dostarczeniem nowego zaopatrzenia dla stacji astronauci zajmowali się kolejnymi rundami eksperymentów naukowych już zapoczątkowanych na pokładzie.

Astronauta NASA Jack Fischer przeprowadził w ubiegłym tygodniu letnią sesję programu SPHERES Zero Robotics, który zrzesza uczniów 93 szkół średnich z USA i 2 z Rosji w programie projektowania własnych algorytmów sterowania małymi satelitami robotycznymi wielkości kuli do kręgli, znajdujących się wewnątrz kompleksu orbitalnego. W ramach programu, studenci muszą zaplanować dla satelitów zadania, które są powiązane jakoś z przyszłymi misjami załogowymi.

W ramach programu ARISS młodzież z Anglii miała okazję porozmawiać z włoskim astronautą Paolo Nespolim. Przy pomocy radia krótkofalowego już od najwcześniejszych ekspedycji uczniowie ze szkół na całym świecie mają okazję zarezerwować krótką rozmowę z astronautami na stacji, zadając im pytania w ciągu kilku minut kiedy stacja znajduje się nad ich głowami.

Nespoli zakończył też pierwszą sesję eksperymentu Circadian Rhythms. Badanie to ma na celu poznanie jak długi pobyt na orbicie wokółziemskiej, gdzie astronauci doświadczają kilkunastu wschodów i zachodów słońca w ciągu doby wpływa na ich rytmy dobowe. W eksperymencie bada się też wpływ zmian wywołanych przez mikrograwitację na ciało i jego temparaturę, co również może pośrednio wpływać na rytmy dobowe. Być może dzięki badaniu uda się w przyszłości zredukować niedogodności z tym związane, a może też i wpłynąć na różne zaburzenia snu na tle układu nerwowego i te indukowane przez pracę zmianową na Ziemi.

Na podstawie: NASA/SFN/SF101

Więcej informacji:

Na zdjęciu: Widok na Johannesburg w RPA z pokładu ISS. Zdjęcie wykonane 7 sierpnia 2017 roku. Źródło: NASA.