Przejdź do treści
Byk
Rys.1
 
Hiady (Melotte 25) [α: 04h 27m 00,0s, δ: +16° 00' 00''] — gromada otwarta (40 gwiazd) o największych kątowych rozmiarach na sferze niebieskiej — około 330'. Jej sumaryczna jasność wynosi 0,5 mag.
 
Plejady (M 45) [α: 04h 27m 00,0s, δ: +16° 00' 00''] — stosunkowo liczna gromada otwarta (100 gwiazd) o średnicy wynoszącej około 100' i jasności 1,2 mag. Wokół najjaśniejszych gwiazd gromady można zaobserwować mgławice refleksyjne (na zdjęciach o długich czasach ekspozycji).
   Obie gromady otwarte należą do największych i najjaśniejszych na nocnym niebie. Ich najjaśniejsze gwiazdy są widoczne nieuzbrojonym okiem, natomiast używając nawet niewielkiej lornetki, będziemy mogli dostrzec znaczną część członków obu gromad. W przypadku obserwacji fotograficznych można użyć obiektywów fotograficznych o ogniskowych od 85 do 800 mm.
 
NGC 1952 (M 1) [α: 05h 34m 30,0s, δ: +22° 01' 00''] — mgławica Krab jest pozostałością po wybuchu supernowej z 1054 r. Jej kątowe rozmiary na niebie to 8' × 4', natomiast jasność wynosi 8,4 mag. W centrum mgławicy znajduje się pulsar o jasności 16 mag. M 1 dostrzeżemy już w lornetce 10 × 50 lub 20 × 60, jednak dopiero teleskop o średnicy 200-250 mm pozwoli nam dostrzec charakterystyczny kształt mgławicy. Do jej sfotografowania będziemy potrzebować teleskopu o ogniskowej co najmniej 1000 mm i średnicy z zakresu 100-150 mm.
 
NGC 1514 [α: 04h 09m 14,7s, δ: +30° 46' 51''] — mgławica planetarna o jasności 10,8 mag. i rozmiarach 2,0'  × 1,5'. W jej centrum znajduje się gwiazda o jasności 9,4 mag. Do obserwacji wizualnych tej mgławicy powinniśmy użyć teleskopu o średnicy 100-150 mm i powiększeniu 40-60 razy. Natomiast fotografując NGC 1514, możemy użyć teleskopu o średnicy 150-200 mm i ogniskowej 1500-3000 mm.
 
NGC 1746 [α: 05h 03m 36,0s, δ: +23° 49' 00''] — gromada otwarta (20 gwiazd) o jasności 6,1 mag. i rozmiarach wynoszących 42'.
 
NGC 1647 [α: 04h 46m 00,0s, δ: +19° 04' 00''] — liczna gromada otwarta (200 gwiazd) o całkowitej jasności 6,4 mag. i rozmiarach kątowych wynoszących 45'.
 
NGC 1807 [α: 05h 10m 42,0s, δ: +16° 32' 00''] — gromada otwarta (20 gwiazd) o jasności 7,0 mag. i średnicy 17'.
 
NGC 1817 [α: 05h 12m 06,0s, δ: +16° 42' 00''] — gromada otwarta (60 gwiazd) o jasności 7,7 mag. i rozmiarach wynoszących 16'.
   Powyższe cztery gromady otwarte są doskonale widoczne za pomocą lornetek 10 × 50 lub 20 × 60. Jeśli jednak chcemy wykonać ich zdjęcie, to powinniśmy użyć teleskopu o średnicy 80-120 mm i ogniskowej 500-1500 mm.
 
NGC 1589 [α: 04h 30m 45,8s, δ: +0° 51' 50''] — galaktyka spiralna o jasności 11,8 mag. i rozmiarach 3,2' × 1,0'.
 
NGC 1587 [α: 04h 30m 39,6s, δ: +0° 39' 42''] — galaktyka eliptyczna o jasności 11,7 mag. i rozmiarach 1,7' × 1,4'.
   Obie galaktyki będziemy mogli zaobserwować za pomocą teleskopu o średnicy 200-250 mm i powiększeniu 60-120 razy. W przypadku fotografowania możemy użyć teleskopu o analogicznej średnicy i efektywnej ogniskowej z zakresu 2000-4000 mm.
Cefeusz
Rys.2
 
Berkeley 94 [α: 22h 22m 42,0s, δ: +55° 51' 00''] — gromada otwarta (10 gwiazd) o jasności 8,7 mag. i średnicy 4'.
 
Markarian 50 [α: 23h 15m 18,0s, δ: +60° 28''00''] — gromada otwarta (5 gwiazd) o jasności całkowitej wynoszącej 8,5 mag. i średnicy 5'.
 
NGC 188 [α: 00h 44m 24,0s, δ: +85° 20' 00''] — gromada otwarta (20 gwiazd) o rozmiarach wynoszących 14' i jasności 8,1 mag.
 
NGC 6939 [α: 20h 31m 24,0s, δ: +60° 38' 00''] — gromada otwarta (80 gwiazd) o jasności 7,8 mag. i średnicy wynoszącej 8'.
 
NGC 7160 [α: 21h 53m 42,0s, δ: +62° 36' 00''] — gromada otwarta (12 gwiazd) o średnicy 7' i jasności 6,1 mag.
 
NGC 7235 [α: 22h 12m 36,0s, δ: +57° 17' 00''] — gromada otwarta (30 gwiazd) o jasności 7,7 mag. i rozmiarach wynoszących 4'.
 
NGC 7261 [α: 22h 20m 24,0s, δ: +58° 05' 00''] — gromada otwarta (30 gwiazd) o średnicy kątowej 6' i jasności 8,4 mag.
 
NGC 7380 [α: 22h 47m 00,0s, δ: +58° 06' 00''] — gromada otwarta (40 gwiazd) o jasności 7,2 mag. i średnicy 12'.
 
NGC 7510 [α: 23h 11m 30,0s, δ: +60° 34' 00''] — gromada otwarta (60 gwiazd) o jasności 7,9 mag. i średnicy 4'.
 
Trumpler 37 [α: 21h 39m 00,0s, δ: +57° 30' 00''] — gromada otwarta (30 gwiazd) o średnicy 50' i jasności wynoszącej 5,1 mag.
   Do obserwacji wizualnych powyższych gromad otwartych gwiazd możemy użyć lornetki 10 × 50 lub 20 × 60. Chcąc natomiast uwiecznić obrazy tych gromad na kliszy fotograficznej, powinniśmy użyć teleskopu o średnicy 80-100 mm i ogniskowej od 1000 do 2000 mm.
 
Berkeley 59 [α: 00h 02m 36,0s, δ: +67° 23' 00''] — gromada otwarta (40 gwiazd) o jasności 11,0 mag. i średnicy 10'.
 
King 19 [α: 23h 08m 18,0s, δ: +60° 31' 00''] — gromada otwarta (25 gwiazd) o jasności 9,2 mag. i średnicy 7'.
 
NGC 7142 [α: 21h 45m 54,0s, δ: +65° 48' 00''] — stosunkowo liczna gromada otwarta (100 gwiazd) o średnicy wynoszącej 4,3' i jasności 9,3 mag.
 
NGC 7226 [α: 22h 10m 30,0s, δ: +55° 25' 00''] — gromada otwarta (25 gwiazd) o jasności 9,6 mag. i rozmiarach wynoszących 1,8'.
 
NGC 7762 [α: 23h 49m 48,0s, δ: +68° 02' 00''] — gromada otwarta (40 gwiazd) o średnicy kątowej 11' i jasności wynoszącej 10,0 mag.
   Odpowiednim instrumentem do obserwacji wizualnych kolejnych 5 gromad otwartych będzie teleskop o średnicy 100-150 mm i powiększeniu wynoszącym 40-80 razy. W przypadku obserwacji fotograficznych powinniśmy użyć ogniskowej z zakresu 1000-2000 mm.
 
IC 1396 [α: 21h 39m 06,0s, δ: +57° 47' 00''] — gromada otwarta (50 gwiazd) o jasności 3,5 mag. i średnicy około 89'. Z tą gromadą jest związana jasna mgławica. IC 1396 możemy dostrzec już w lornetce 10 × 50. Do jej sfotografowania będziemy mogli użyć teleobiektywu o ogniskowej od 85 do 500 mm.
 
NGC 7023 [α: 21h 01m 12,0s, δ: +68° 10' 00''] — gromada otwarta gwiazd (o średnicy 5' i sumarycznej jasności 7,1 mag.) stowarzyszona z mgławicą. Do obserwacji tej gromady wystarczy lornetka 20 × 60. Jeśli jednak chcemy sfotografować NGC 7023, to powinniśmy użyć teleskopu o średnicy 80-100 mm i ogniskowej 1500-2000 mm.
 
NGC 7129 [α: 21h 41m 18,0s, δ: +66° 06' 00''] — kolejna gromada otwarta (10 gwiazd) o jasności 11,5 mag. i rozmiarach 2,7', z którą jest związana mgławica. Do obserwacji wizualnych tej gromady powinniśmy użyć teleskopu o średnicy 200-250 mm i powiększeniu 60-120 razy. Wymagana ogniskowa do zarejestrowania NGC 7129 na kliszy fotograficznej wynosi od 2000 do 3000 mm.
 
NGC 40 [α: 00h 13m 02,4s, δ: +72° 31' 40''] — mgławica planetarna o jasności 10,7 mag. i rozmiarach 60'' × 40''. W centrum NGC 40 znajduje się gwiazda o jasności 11,5 magnitudo. Odpowiednim instrumentem do obserwacji tej mgławicy będzie teleskop o średnicy wynoszącej co najmniej 150 mm i powiększeniu 60-100 razy. Fotografując NGC 40, powinniśmy użyć teleskopu o średnicy 200-250 mm i ogniskowej 3000-4000 mm.
 
NGC 2276 [α: 07h 27m 12,6s, δ: +85° 45' 20''] — galaktyka spiralna o jasności 11,4 mag. i rozmiarach 2,8' × 2,7'.
 
NGC 2300 [α: 07h 32m 19,6s, δ: +85° 42' 31''] — galaktyka eliptyczna o rozmiarach 3,5' × 2,4' i jasności 11,0 mag.
 
NGC 6951 [α: 20h 37m 15,2s, δ: +66° 06' 21''] — galaktyka spiralna o jasności 10,6 mag. i rozmiarach 3,9' × 3,5'.
   Powyższe galaktyki będziemy mogli zaobserwować za pomocą teleskopu o średnicy 170-230 mm i powiększeniu od 60 do 100 razy. W przypadku fotografowania możemy użyć teleskopu o średnicy 200-250 mm i efektywnej ogniskowej z zakresu 2000-4000 mm.
Wiesław Skórzyński
(Źródło: „Urania — PA” nr 3/2004)