Przejdź do treści

Chiński przekaźnik danych Tianlian 1 na orbicie

Rakieta Długi Marsz 3C
22 listopada 2016 roku z Satelitarnego Centrum Startowego Xichang w Chinach wystartowała rakieta Długi Marsz 3C. Na jej pokładzie poleciał na orbitę czwarty z serii satelitów Tianlian-1, służących do pośrednictwa w przekazywaniu danych. Tianlian podobnie jak amerykański TDRSS umożliwi pośredniczenie w przesyłaniu danych pomiędzy satelitami na niskich orbitach, a stacjami naziemnymi.

Satelity Tianlian umożliwiają obustronną komunikację w czasie rzeczywistym pomiędzy stacją naziemną i satelitami. Satelita zostanie wykorzystany do komunikacji podczas chińskich misjach załogowych (jak np. misje do przyszłej stacji orbitalnej), a także podczas innych misji satelitarnych (np. transmisja danych z rozpoznania czy pogodowych w trakcie kilku minut od ich pozyskania przez satelitę).

Budowa satelity


Satelita Tianlian-1 zbudowany jest na bazie platformy DFH-3, przystosowanej do średniej wielkości satelitów telekomunikacyjnych. Platforma funkcjonuje na chińkim rynku satelitów od 1994 roku. Jest znana z misji nawigacji satelitarnej Beidou czy pary orbiterów księżycowych Change.

Baza satelity waży około 2 t i ma kształt prostopadłościanu o bokach 2,2 x 1,7 x 2,0 m. Platforma odpowiada za generowanie i dystrybucję energii elektrycznej, napęd, kontrolę orientacji, kontrolę termalną oraz przetwarzanie danych.

Satelita został wyposażony w kilka systemów komunikacyjnych. Tianlian-1 może służyć w komunikacji pomiędzy stałymi stacjami naziemnymi, mobilnymi, komunikacji międzynarodowej,  regionalnej, szerokopasmowej, bezpiecznej komunikacji wojskowej i przekazie danych z innych satelitów.

Właśnie w tym ostatnim działaniu satelity Tianlian są najbardziej znane. Jednym z ich podstawowych zadań jest właśnie pośredniczenie w ściąganiu danych lub ich wysyłaniu do innych satelitów, a także śledzenie wysyłanych na orbitę ładunków w czasie lotu.

Niedawno zakończono misję Shenzhou 11, w ramach której dwójka chińskich astronautów poleciała na pokład orbitalnego modułu Tiangong 2. Dzięki obecnym już na orbicie satelitom Tianlian, zespół naziemny mógł stale obserwować poczynania załogi dzięki wysyłanym filmom, transmisjom audio oraz przesyłanej telemetrii. Przekaz Tianlian zapewniał tajkonautom również rozrywkę multimedialną.

Krótka historia


Pierwszy satelita serii Tianlian 1 poleciał w kwietniu 2008 roku. Drugi start odbył się w lipcu 2011, a trzeci dokładnie rok później w 2012 roku. Wszystkie te trzy satelity zapewniają globalny dostęp do swoich usług z każdej orbity wokółziemskiej.

Wysłane ostatnio czwarte urządzenie konstelacji zwiększy jej pojemność i niezawodność – po ewentualnej awarii jednego z satelitów zostanie zachowana pełna operacyjność. Taka sytuacja jest dość prawdopodobna, gdyż najstarszy satelita konstelacji już przekroczył swój planowany „termin przydatności”.

Europejskie plany


Europa również planuje zbudowanie własnej konstelacji satelitów telekomunikacji na orbicie geostacjonarnej. Europejska Agencja Kosmiczna wraz z firmą Airbus Defense & Space podjęły się wspólnej budowy takiego systemu.
Celem projektu jest zbudowanie i wyniesienie satelitów oraz budowa infrastruktury naziemnej, które umożliwią przesył danych pomiędzy satelitami, misjami załogowymi, dronami oraz stacjami naziemnymi.

Segment satelitarny systemu jest już budowany. Pierwszy terminal komunikacyjny poleciał na pokładzie satelity Eutelsat 9B w styczniu 2016 roku. W przyszłym roku jest planowany drugi start, który dokończy budowę rdzenia komunikacyjnego sieci. Do 2020 roku polecą jeszcze dwa satelity. Wtedy podobnie jak chiński Tianlian sieć EDRS osiągnie pełną funkcjonalność i zabezpieczenie na wypadek awarii któregoś z satelitów.

Użytkownikami EDRS będą m.in. satelity obserwacji Ziemi Copernicus, klienci rządowi, zespoły ratunkowe, system nadzoru morskiego i Międzynarodowa Stacja Kosmiczna.

Relacja ze startu


Rakieta Długi Marsz 3C wystartowała z Xichang 22 listopada 2016 roku o godzinie 23:24 czasu lokalnego. Tuż po rozpoczęciu wznoszenia zaczęła się kierować w kierunku południowo-wschodnim, zasilana silnikiem dolnego stopnia i dwiema rakietami pomocniczymi na paliwo ciekłe.

Po dwóch minutach i dwudziestu sekundach swoją pracę zakończyły rakiety pomocnicze, a rakieta zasilana czterokomorowym silnikiem DaFY-6-2 kontynuowała wznoszenie. Niecałe trzy minuty od startu silnik dolnego stopnia zgasł, nastąpił zapłon silnika drugiego stopnia i odrzucenie pierwszego.

Praca drugiego stopnia trwała około 3 minuty. Po nim swoje działanie rozpoczął trzeci stopień na paliwo kriogeniczne – mieszankę ciekłego tlenu oraz ciekłego wodoru. Dwusilnikowy stopień ustawił ładunek na wstępnej niskiej orbicie.

Trzeci stopień uruchomił swoje silniki drugi raz by wprowadzić satelitę na orbitę transferową do geostacjonarnej (GTO). Następnia wykonano separację ładunku od górnego stopnia rakiety. Satelita przy pomocy własnego napędu wejdzie na orbitę geostacjonarną.

Więcej informacji:

Źródło: Spaceflight101.com

Na zdjęciu:

Rakieta Długi Marsz 3C podczas wynoszenia satelity nawigacji satelitarnej Beidou z kosmodromu Xichang (1 lutego 2016). Źródło: Xinhua/Xue Yubin

Reklama