Przejdź do treści

Fala uderzeniowa o prędkości 1000 machów w pozostałości po dawnej supernowej

Supernowa Tycho Brahe - SN 1572
Astronomowie badający w zakresie rentgenowskim pozostałość po supernowej Tycho Brahe z 1572 roku odkryli, że przemieszcza się w niej odwrotna fala uderzeniowa - w kierunku do środka mgławicy. Fala ma prędkość 1000 razy większą niż prędkość dźwięku (liczba Macha 1000).

Wybuchu supernowej w 1572 roku obserwował m.in. Tycho Brahe, którego imieniem bywa nazywana. Czasami określana jest też jako SN 1572. Współcześnie astronomowie obserwują w miejscu wybuchu mgławicę, tzw. pozostałość po supernowej. Dzięki współczesnym badaniom wiadomo że wybuch należał do kategorii zwanej supernową typu Ia, czyli był efektem eksplozji białego karła. Materia wyrzucona w trakcie wybuchu poruszała się z prędkością przekraczającą 5000 km/s.

Aktualnie fala uderzeniowa poruszająca się w kierunku na zewnątrz od mgławicy ma prędkość 300 razy większą niż dźwięk (liczba Macha 300). Badania przeprowadzone przez naukowców z kilku amerykańskich instytutów wskazują, że w mgławicy przemieszcza się dodatkowa fala uderzeniowa, ale odwrócona - w kierunku do środka mgławicy. Co więcej, jest ona szybsza, ma prędkość 1000 machów.

Według zespołu, którym kieruje Hiroya Yamaguchi z Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics (CfA) w Cambridge, Massachussets (USA), to właśnie odwrotna fala uderzeniowa jest odpowiedzialna za podgrzewanie gazu w pozostałości po supernowej, co powoduje fluorescencyjne świecenie w zakresie rentgenowskim. Naukowcy zaobserwowali za pomocą obserwatorium orbitalnego Suzaku, że elektrony przechodzące przez falę uderzeniową są podgrzewane.

„Nie bylibyśmy w stanie badać pozostałości po dawnej supernowej, gdyby odwrotna fala uderzeniowa nie wywoływała świecenia” powiedział Yamaguchi.

Publikacja opisujący wyniki badań naukowych ukaże się w czasopiśmie „The Astrophysical Journal”.

Więcej informacji:

Źródło: Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics


Na zdjęciu:
Pozostałość po supernowej z 1572 r., sfotografowana współcześnie przez Obserwatorium Rentgenowskie Chandra. Kolor czerwony – niskoenergetyczne promieniowanie X, niebieski – wysokoenergetyczne promieniowanie X. Źródło: NASA/CXC/Rutgers/K. Eriksen et al./DSS.








Reklama