Firma SpaceX przeprowadziła drugi start rakietowy w przeciągu czterech dni. Z Cape Canaveral wystartowała rakieta Falcon 9, wynosząc w stronę Międzynarodowej Stacji Kosmicznej statek towarowy Dragon z zaopatrzeniem i eksperymentami naukowymi. W kapsule znalazł się sprzęt ASIM, w którego budowę zaangażowani byli Polacy.
Rakieta wystartowała ze stanowiska SLC-40 w Cape Canaveral na Florydzie o 22:30 polskiego czasu. Rakieta wznosiła się przy pięknej pogodzie. Pierwszy stopień systemu był już użyty w misji z Dragonem w sierpniu 2017 roku. Cały lot przebiegł pomyślnie i po niespełna 10 minutach statek wraz z górnym stopniem znalazł się na orbicie wstępnej. Potem nastąpiła separacja, a Dragon pomyślnie rozwinął panele słoneczne. Teraz w serii niewielkich odpaleń zbliży się do ISS. Planowane cumowanie z kompleksem około godziny 13:00 polskiego czasu w środę.
O ładunku
To już 14. misja zaopatrzeniowa Dragona. Do statku zapakowano ponad 2,5 tony towaru. W ramach misji użyta została będąca już raz w kosmosie kapsuła. Egzemplarz C110, jaki poleciał znowu na stację, spędził już ponad miesiąc na orbicie w 2016 roku.
Do Dragona jak zwykle zapakowano typowy sprzęt konserwacyjny dla stacji (około 300 kg) oraz zaopatrzenie dla astronautów (prawie 350 kg). W niehermetyzowanej części kapsuły znalazło się miejsce dla aż trzech ładunków, ważących w sumie ponad 900 kg.
Polski akcent w detektorze wyładowań
ASIM to kierowany przez Europejską Agencję Kosmiczną instrument, który zostanie zamontowany na zewnątrz modułu Columbus. Zadaniem urządzenia będzie rejestracja wyładowań w wysokich warstwach atmosfery ziemskiej. Burze w stratosferze i mezosferze to tajemnicze zjawiska, których nie da się obserwować bezpośrednio z Ziemi, ale które mają wpływ na naszą pogodę.
W wieloletnich pracach nad instrumentem brały udział polskie podmioty. Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk stworzył projekt i pierwsze modele systemu zasilania i dystrybucji energii dla detektora promieniowania gamma, które wchodzi w skład instrumentu. Firma Creotech Instruments S.A. odpowiadała za montaż kwalifikacyjnego i ostatecznego modelu urządzenia.
Więcej o instrumencie i polskim wkładzie w jego budowę
Miejsce do badań kosmicznych materiałów
MISSE, czyli Materials on ISS Experiment to projekt z długą historią na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Teraz na stację poleciała ulepszona platforma, na której testowanych będzie 14 materiałów. Inżynierowie sprawdzą jak wysłane elementy radzą sobie przy długiej ekspozycji w środowisku na niskiej orbicie.
Więcej o instrumencie w 52. odcinku Aktualności z ISS LINK
Chłodzenie dla elektroniki stacji
PFCS - ostatni element podróżujący w niehermetyzowanej części statku Dragon - to nie sprzęt naukowy, ale krytyczna część zapasowa do systemu kontroli termalnej ISS. Pump Flow Control Subassembly pompuje amoniak wewnątrz przewodów instalacji kontroli termalnej, z wielu elektrycznych urządzeń do fotowoltaicznego radiatora, który oddaje powstałe ciepło w przestrzeń kosmiczną.
Wewnątrz kapsuły także umieszczono dużo nowych eksperymentów - w sumie nieco ponad tonę sprzętu do kolejnych badań na stacji. Część z nich omawiamy poniżej:
Satelita RemoveDebris
RemoveDebris to sześcienny, ważący około 100 kg satelita rozwijany w ramach unijnego projektu badawczego. Będzie to demonstrator technologii aktywnego usuwania śmieci kosmicznych. Jest to największy satelita, który zostanie wypuszczony z pokładu Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.
RemoveDebris wypuści dwa satelity CubeSat tzw. DebrisSAT, by potem przetestować różne scenariusze ich śledzenia i przechwytywania. Satelita został zbudowany przez firmę Surrey NanoSatellite Technology.
Nano Racks Microscopes Facility
Nano Racks Microscopes Facility to platforma złożona z trzech prostych teleskopów, z możliwością wysyłania obrazu przez interfejs USB do komputerów. Każde z urządzeń charakteryzuje się nieco innymi parametrami i razem będą stanowić ważne narzędzie do analizy próbek drożdży, pleśni, części roślin, zwierząt czy kultur bakterii.
Veggie PONDS
Ogród na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej zostanie wzbogacony o nowy sprzęt. Na stację został wysłany PONDS (Passive Orbital Nutrient Delivery System) - system który wyeliminuje niektóre zauważone wady systemu sadzonek dotychczas wysyłanych na stację w ramach eksperymentów Veggie.
PONDS to alternatywa dla wykorzystywanych we wcześniejszych eksperymentach specjalnych doniczek. System ma zapewnić udoskonalony proces nawadniania i dostarczania składników odżywczych dla roślin na orbicie. Dzięki urządzeniu poprawi się wymiana tlenu między rośliną i powietrzem na stacji, a także nowe hodowane rośliny będą miały więcej miejsca na wzrost swoich korzeni. Naukowcy liczą, że dzięki PONDS uda się uprawa większych liściastych warzyw i owoców. W ramach badania Veg-05 zostaną posadzone m.in. pomidory.
Na nowym systemie PONDS zostanie posadzona kapusta mizuna i sałata czerwonolistna - obie rośliny były uprawiane w poprzednich eksperymentach. Naukowcy chcą sprawdzić czy PONDS rzeczywiście poprawi ilość plonów. Dla załogi ISS eksperyment oznacza możliwość jedzenia świeżych roślin.
Więcej o eksperymentach w kolejnym odcinku Aktualności z ISS! Zobacz poprzedni odcinek tutaj.
Podsumowanie
Była to już 14. misja w ramach komercyjnego kontraktu firmy SpaceX na dostarczenie towaru na pokład Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. W następnym planowanym locie rakieta Falcon 9 wyniesie 1. satelitę Bangladeszu. Po raz pierwszy w tym locie zostanie wykorzystany nowy model rakiety tzw. Block 5. Ta nowa wersja Falcona 9 zostanie wykorzystana w lotach załogowych.
Źródło: SpaceX/SF101
Więcej informacji:
- informacje prasowe nt. misji od operatora rakiety i statku, firmy SpaceX [pdf]
- film ze startu (YouTube)
- opis techniczny ładunku (Spaceflight101.com)
- relacja portalu Spaceflight101.com ze startu
Na zdjęciu: Rakieta Falcon 9 startująca ze stanowiska SLC-40 w Cape Canaveral. Wynosi kapsułę załogową Dragon CRS-14 w kierunku Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Źródło: SpaceX Webcast/YouTube.
