Przejdź do treści

Kosmiczne kolizje: SOFIA odkrywa zagadkowe tworzenie się gromad gwiazd

Słońce, podobnie jak wszystkie gwiazdy, urodziło się w olbrzymim, zimnym obłoku molekularnego gazu i pyłu. Mogło mieć dziesiątki a nawet setki gwiezdnego rodzeństwa – gromadę gwiazd – ale ci wcześni towarzysze są teraz rozproszeni po całej Drodze Mlecznej. Chociaż pozostałości tego zdarzenia kreacji już dawno się rozproszyły, proces narodzin gwiazd trwa nadal w naszej galaktyce i poza nią. Gromady gwiazd powstają w sercach ciemnych dla światła widzialnego obłoków, gdzie wczesne fazy formowania się były ukryte. Ale te zimne obłoki pyłowe świecą jasno w podczerwieni, więc teleskopy, takie jak SOFIA (Stratospheric Observatory for Infrared Astronomy) mogą zacząć ujawniać te długowieczne tajemnice.  

Według tradycyjnych modeli za powstawanie gwiazd i gromad gwiazd może być odpowiedzialna wyłącznie siła grawitacji. Najnowsze obserwacje sugerują, że pola magnetyczne i turbulencje również są w to zaangażowane, a nawet mogą dominować w procesie tworzenia. Ale co wywołuje zdarzenia prowadzące do powstawania gromad gwiazd?

Astronomowie wykorzystujący instrument SOFIA, GREAT (German Receiver for Astronomy at Terahertz Frequencies), znaleźli nowe dowody na to, że gromady gwiazd powstają w wyniku kolizji między olbrzymimi obłokami molekularnymi.

Naukowcy badali rozmieszczenie i ruch zjonizowanego węgla wokół obłoku molekularnego, w którym mogą tworzyć się gwiazdy. Wydaje się, że występują dwa odrębne składniki zderzającego się gazu molekularnego, każdy o prędkości ponad 30 000 km/h. Rozkład i prędkości molekularnych i zjonizowanych gazów są zgodne z symulacjami zderzeń obłoków, które wskazują, że gromady gwiazd tworzą się, gdy gaz jest sprężany w fali uderzeniowej powstałej w wyniku zderzenia się obłoków.

W czasie, gdy nie ma jeszcze naukowej zgody co do mechanizmu odpowiedzialnego za napędzanie tworzenia się gromad gwiazd, obserwacje SOFIA pomogły naukowcom zrobić ważny krok w kierunku rozwikłania tej zagadki. Ta dziedzina badań pozostaje aktywna, a dane dostarczają istotnych dowodów na korzyść modelu kolizji. Naukowcy oczekują, że przyszłe obserwacje sprawdzą ten scenariusz, aby ustalić, czy proces zderzenia się obłoków jest unikalny dla tego regionu, bardziej rozpowszechniony czy nawet jest to uniwersalny mechanizm tworzenia się gromad gwiazd.

Opracowanie:
Agnieszka Nowak

Więcej:
Cosmic Collisions: SOFIA Unravels the Mysterious Formation of Star Clusters

Źródło: NASA

Na zdjęciu: Zilustrowanie gromady gwiazd powstającej w wyniku zderzenia burzliwych obłoków molekularnych. Źródło: NASA/SOFIA/Lynette Cook

Reklama