Teleskop pracujący na pokładzie samolotu wykonał mapy Jowisza w podczerwieni. Obserwacje spektroskopowe teleskopem SOFIA dały w sporym zakresie długości fali dokładność taką, jaka była do tej pory możliwa jedynie w przypadku obserwacji prowadzonych z przestrzeni kosmicznej - pochwaliła się NASA.
SOFIA, czyli Stratospheric Observatory For Infrared Astronomy, to obserwatorium astronomiczne jedyne w swoim rodzaju. Nie znajduje się w budynku na powierzchni Ziemi, ani nie lata w kosmosie. Jest czymś pośrednim: to 2,5-metrowy teleskop zamontowany na specjalnie zmodyfikowany samolocie Boeing 747SP. Samolot może wznosić się na wysokość 12 km, co umożliwia ominięcie większości pary wodnej znajdującej się w atmosferze i obserwacje w zakresach promieniowania podczerwonego, dla których tego typu badania nie są możliwe lub są bardzo utrudnione w przypadku teleskopów naziemnych.
Leigh N. Fletcher z University of Leicester (Wielka Brytania) wraz ze współpracownikami przeprowadzili przy pomocy teleskopu SOFIA spektroskopowe obserwacje Jowisza w podczerwieni, wykonując je dla zakresu od 17 do 37 mikrometrów. Badacze skupili się szczególnie na badaniach dwóch rodzajów wodoru molekularnego: para i orto. Różnią się one od siebie spinem protonów w atomach cząsteczki wodoru (spin może być zgodny lub przeciwny).
Ponieważ wodór molekularny w wersji "para" to dobry wskaźnik dla gazów poruszających się z wewnętrznych warstw atmosfery planety w górę, można było wyciągnąć wnioski donośnie cyrkulacji w atmosferze Jowisza. Większość informacji na ten temat pochodzi z misji kosmicznych sond Voyager, Galileo i Cassini. Dzięki danym z teleskopu SOFIA można sprawdzić jakie zmiany zaszły od tamtej pory. Obrazy pokazują Wielką Czerwoną Plamę jako zimną strukturę na półkuli południowej, w której gaz przemieszcza się w górę. Również struktura pasów w pobliżu równika jest zimna, a otaczają ją ciepłe pasy opadającego w dół gazu. Z kolei w pobliżu bieguna północnego widać ciepłe struktury, za których rozgrzewanie odpowiadają zorze polarne.
Projekt SOFIA jest realizowany przez NASA we współpracy z Niemieckim Centrum Aerokosmicznym (DLR).
SOFIA, czyli Stratospheric Observatory For Infrared Astronomy, to obserwatorium astronomiczne jedyne w swoim rodzaju. Nie znajduje się w budynku na powierzchni Ziemi, ani nie lata w kosmosie. Jest czymś pośrednim: to 2,5-metrowy teleskop zamontowany na specjalnie zmodyfikowany samolocie Boeing 747SP. Samolot może wznosić się na wysokość 12 km, co umożliwia ominięcie większości pary wodnej znajdującej się w atmosferze i obserwacje w zakresach promieniowania podczerwonego, dla których tego typu badania nie są możliwe lub są bardzo utrudnione w przypadku teleskopów naziemnych.
Leigh N. Fletcher z University of Leicester (Wielka Brytania) wraz ze współpracownikami przeprowadzili przy pomocy teleskopu SOFIA spektroskopowe obserwacje Jowisza w podczerwieni, wykonując je dla zakresu od 17 do 37 mikrometrów. Badacze skupili się szczególnie na badaniach dwóch rodzajów wodoru molekularnego: para i orto. Różnią się one od siebie spinem protonów w atomach cząsteczki wodoru (spin może być zgodny lub przeciwny).
Ponieważ wodór molekularny w wersji "para" to dobry wskaźnik dla gazów poruszających się z wewnętrznych warstw atmosfery planety w górę, można było wyciągnąć wnioski donośnie cyrkulacji w atmosferze Jowisza. Większość informacji na ten temat pochodzi z misji kosmicznych sond Voyager, Galileo i Cassini. Dzięki danym z teleskopu SOFIA można sprawdzić jakie zmiany zaszły od tamtej pory. Obrazy pokazują Wielką Czerwoną Plamę jako zimną strukturę na półkuli południowej, w której gaz przemieszcza się w górę. Również struktura pasów w pobliżu równika jest zimna, a otaczają ją ciepłe pasy opadającego w dół gazu. Z kolei w pobliżu bieguna północnego widać ciepłe struktury, za których rozgrzewanie odpowiadają zorze polarne.
Projekt SOFIA jest realizowany przez NASA we współpracy z Niemieckim Centrum Aerokosmicznym (DLR).
Więcej informacji:
- NASA Flying Observatory Makes Observations of Jupiter Previously Only Possible from Space
- Strona obserwatorium SOFIA w NASA
- Strona obserwatorium SOFIA w DLR
Źródło: NASA
Na zdjęciu:
Jowisz obserwowany przez teleskop SOFIA z użyciem spektroskopowego instrumentu FORCAST. Po lewej Jowisz w świetle widzialnym z zaznaczonymi na niebiesko położeniami szczeliny FORCAT. Przy każdej obserwacji rejestrowano widmo dla każdego punktu na całej długości szczeliny. Panele po prawej pokazują wyniki obserwacji. Wyraźnie widać Wielką Czerwoną Plamę, która przemieściła się pomiędzy dwoma momentami obserwacji. Efektem wszystkich obserwacji jest pełen obraz Jowisza na wszystkich długościach fali do 17,9 do 32,9 mikrometra. Źródło: Visible light image: Anthony Wesley. FORCAST slitscan: NASA/SOFIA/Fletcher et al.
