Międzynarodowy zespół astronomów, którymi kieruje Thayne Currie z Subaru Telescope, korzystając z teleskopu Gemini, odkrył młody układ planetarny, który wydaje się bardzo podobny do wczesnego Układu Słonecznego.
Zdjęcia ukazują dysk otaczający gwiazdę podobną do protosłońca, w środowisku zbliżonym do słonecznego. Wiele wskazuje na to, że dysk został ukształtowany przez przynajmniej jedną niewidoczną planetę systemu o rozmiarach zbliżonych do naszego Pasa Kuipera, który może zawierać pył i cząsteczki lodu. Dzięki tym obserwacjom astronomowie będą mogli zrozumieć proces wczesnego formowania się Słońca i planet.
Gwiazda, o której mowa to HD 115600. Astronomowie podają pewną ciekawostkę, a mianowicie, że dysk znajduje się prawie dokładnie w takiej samej odległości od swojej gwiazdy, jak Pas Kuipera od Słońca, i otrzymuje podobną ilość światła. Sama gwiazda jest nieznacznie bardziej masywna niż Słońce i należy do grupy gwiazd liczących między 10 a 20 milionów lat, zwanej asocjacją Skorpiona-Centaura (Scorpius–Centaurus OB association - kilkuset najbliższych Słońcu gwiazd typu B). Obłok, w którym powstała ta gwiazda jest zbliżony wielkością i składem chemicznym do mgławicy, w której powstało Słońce 4,5 miliarda lat temu.
Z pomiarów położenia dysku wokół gwiazdy-progenitora wynika, że nie jest on sferyczny ale posiada jeden z największych znanych mimośrodów. Możliwe, że jest to spowodowane efektem grawitacyjnym masywnej egzoplanety. Korzystając z modeli, które przewidują jak planety o różnej masie i proporcjach orbity kształtują dysk, zespół obliczył, jakiej wielkości planeta mogłaby zakłócić formowanie się dysku wokół HD 115600. Okazało się, że istnienie 1-2 planet-olbrzymów (typu Jowisza czy Saturna) może wyjaśnić kształt dysku. Inne obserwacje wskazują, że dysk ten ma skład chemiczny podobny do Pasa Kuipera. Jego widmo wykazuje kilka rodzajów pyłu oraz składniki główne analogiczne do Pasa Kuipera - lód i krzemiany. Oszacowano, że dysk ten ma także wysokie albedo w porównaniu do innych dysków protoplanetarnych co sugeruje, że zawiera on dużo składników zbliżonych zdolnością odbijania światła do lodu.
Astronomowie mają nadzieję, że dzięki instrumentom teleskopu Subaru będzie możliwe odkrywanie coraz większej liczby dysków podobnych do Pasa Kuipera oraz młodych planet, a co za tym idzie - znalezienie odpowiednika “młodej Ziemi” (co jest jednym z celów zespołu Subaru).
Więcej informacji:
Opracowanie:
Agnieszka Nowak
Źródło:
Subaru Telescope
Na zdjęciu: Obraz HD 115600 ukazuje jasny pierścień “gruzu kosmicznego” widziany prawie z profilu, znajdujący się w takiej odległości od swojej gwiazdy, w jakiej porusza się Pluton od Słońca (por. skala umieszczona na zdjęciu). Źródło: Thayne Currie/NAOJ.
Młody układ słoneczny wokół pobliskiej gwiazdy
