Królewska Szwedzka Akademia Nauk ogłosiła 8.10.2013 r. laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki. Noblistami zostali François Englert z Belgii i Peter Higgs z Wielkiej Brytanii, za teoretyczne odkrycie mechanizmu związanego ze źródłem masy cząstek subatomowych, który niedawno potwierdzono eksperymentalnie w CERN odkryciem tzw. bozonu Higgsa.
Dwa naukowcy otrzymali wspólnie nagrodę wartą 8 milionów koron szwedzkich (ponad 900 tysięcy euro) za teorię wyjaśniającą w jaki sposób powstaje masa. W roku 1964 niezależnie zaproponowali taką teorię. W 2012 roku jej przewidywania zostały potwierdzone poprzez eksperymenty ATLAS i CMS w Wielkim Zderzaczu Hadronów, pracującym w laboratorium CERN. W wyniku eksperymentów, w których brało udział około 6000 naukowców, odkryto tzw. bozon Higgsa, o czym pisaliśmy w obszernym artykule w "Uranii" nr 6/2012.
Teoria Englerta i Higgsa jest podstawowym elementem modelu standardowego cząstek elementarnych, którym współczesna fizyka wyjaśnia w jaki sposób zbudowany jest świat. Według modelu standardowego, wszystko co nas otacza, a także my sami, na poziomie subatomowym jest zbudowane z kilku podstawowych cząstek materii oraz regulowane przez cząstki pośredniczące w oddziaływaniach.
Początkowe wersje równań modelu standardowego nie uwzględniały masy. Englert i Higgs zaproponowali, aby w obliczeniach uwzględnić dodatkowe pole, które później zaczęto nazywać polem Higgsa, wypełniające całą przestrzeń, w tym próżnię. Według obliczeń, w pewnych warunkach obecność tego pola można zaobserwować poprzez pojawienie się specjalnych cząstek, zwanych bozonami Higgsa.
Dwa naukowcy otrzymali wspólnie nagrodę wartą 8 milionów koron szwedzkich (ponad 900 tysięcy euro) za teorię wyjaśniającą w jaki sposób powstaje masa. W roku 1964 niezależnie zaproponowali taką teorię. W 2012 roku jej przewidywania zostały potwierdzone poprzez eksperymenty ATLAS i CMS w Wielkim Zderzaczu Hadronów, pracującym w laboratorium CERN. W wyniku eksperymentów, w których brało udział około 6000 naukowców, odkryto tzw. bozon Higgsa, o czym pisaliśmy w obszernym artykule w "Uranii" nr 6/2012.
Teoria Englerta i Higgsa jest podstawowym elementem modelu standardowego cząstek elementarnych, którym współczesna fizyka wyjaśnia w jaki sposób zbudowany jest świat. Według modelu standardowego, wszystko co nas otacza, a także my sami, na poziomie subatomowym jest zbudowane z kilku podstawowych cząstek materii oraz regulowane przez cząstki pośredniczące w oddziaływaniach.
Początkowe wersje równań modelu standardowego nie uwzględniały masy. Englert i Higgs zaproponowali, aby w obliczeniach uwzględnić dodatkowe pole, które później zaczęto nazywać polem Higgsa, wypełniające całą przestrzeń, w tym próżnię. Według obliczeń, w pewnych warunkach obecność tego pola można zaobserwować poprzez pojawienie się specjalnych cząstek, zwanych bozonami Higgsa.
Więcej informacji:
Na zdjęciach:
Peter Higgs (po lewej) i François Englert (po prawej) - laureaci Nagrody Nobla z fizyki 2013. Źródło: Pnicolet/Wikimedia Commons oraz G-M Greuel/Wikimedia Commons.
