Przejdź do treści

Odkryto najrozleglejszy układ planetarny - bilion kilometrów

Odkryto najrozleglejszy układ planetarny. Planeta 2MASS J2126 znajduje się bilion kilometrów od swojej gwiazdy, czyli 7000 razy dalej niż Ziemia od Słońca. Do tej pory uważano, że obiekt 2MASS J2126 jest swobodnie poruszającą się planetą, ale najnowsze badania brytyjsko-amerykańsko-australijskiego zespołu sugerują, że mamy do czynienia z układem planetarnym.

Do tej pory uważano, że obiekt 2MASS J21265040−8140293 (w skrócie 2MASS J2126-8140 lub 2MASS J2126) należy do kategorii swobodnie poruszających się planet i nie ma grawitacyjnego związku z żadną gwiazdą. Najnowsze wyniki badań prowadzonych przez naukowców z Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych i Australii sugerują, że obiekt ten stanowi wspólny układ razem z gwiazdą TYC 9486-927-1.

Obiekt 2MASS J2126 został odkryty na zdjęcia wykonanych w podczerwieni. W roku 2014 astronomowie z Kanady ustalili, że może być członkiem grupy gwiazd i brązowych karłów o nazwie asocjacja Tukana-Zegara. Asocjacja ta ma wiek szacowany na 45 milionów lat, co pozwoliło na oszacowanie masy 2MASS J2126 i okazało się, że to ciało ma odpowiednio małą masę, aby zaliczyć je kategorii swobodnie poruszających się planet.

Niedaleko na niebie znajduje się młoda gwiazda TYC 9486-927-1, która nie należy do asocjacji Tukana-Zegara, ani do żadnego innego młodego zgrupowania gwiazd. Zainteresowało to brytyjsko-amerykańsko-australijski zespół, którym kieruje Niall Deacon z University of Hertfordshire (Wielka Brytania). Badacze od kilku lat zajmują się poszukiwaniem młodych gwiazd, które mają towarzyszące obiekty na bardzo odległych orbitach.

Okazało się, że para TYC 9486-927-1 oraz 2MASS J2126 może być ze sobą związana grawitacyjnie, bowiem oba obiekty poruszają się w przestrzeni kosmicznej w tym samym kierunku i oba znajdują się 104 lata świetlne od Ziemi.

Dodatkowo naukowcy wykluczyli, że gwiazda TYC 9486-927-1 należy do asocjacji Tukana-Zegara, bowiem ma więcej litu niż gwiazdy tej asocjacji. Lit jest pierwiastkiem, który dość szybko jest niszczony w gwiazdach, można więc na podstawie natężenie linii litu w widmie stwierdzić czy gwiazda jest młoda. Czyli skoro TYC 9486-927-1 ma mniej litu, to jest młodsza od gwiazd asocjacji. Dalsze badania wykazały, że ma z kolei więcej litu niż gwiazdy o wieku 10 milionów lat. Pozwala to określić jej wiek na przedział od 10 do 45 milionów lat.

Mając taki przedział wieku i zakładając, że 2MASS J2126 także ma podobny wiek, można określić jego masę na od 11,6 do 15 mas Jowisza. Jest to wartość na granicy pomiędzy mami planet, a brązowych karłów. W oryginalnym artykule naukowym obiekt określany jest jako potencjalna planeta, natomiast w komunikacie prasowym brytyjskiego Królewskiego Towarzystwa Astronomicznego pozwolono sobie na większą pewność i nazwanie pary TYC 9486-927-1 i 2MASS J2126 układem planetarnym.

2MASS J2126 krąży aż 7000 razy dalej od swojej gwiazdy niż Ziemia od Słońca. To około bilion kilometrów, mamy więc do czynienia z najrozleglejszym układ planetarnym jaki znamy. Potencjalna planeta
2MASS J2126 potrzebuje prawie 900 tysięcy lat, aby dokonać pełnego obiegu swojej orbity wokół gwiazdy. Oznacza to, że w ciągu swojego istnienia okrążyła gwiazdę mniej niż 50 razy.

Wyniki badań opublikowano w Monthly Notices of the Royal Astronomical Society (MNRAS).

Więcej informacji:

Źródło: MNRAS / Royal Astronomical Society

Na zdjęciu:
Zdjęcie w podczerwieni (kolory sztuczne), na którym widać obiekty TYC 9486-927-1 oraz 2MASS J2126. Strzałkami oznaczono ich ruchu w przestrzeni. Źródło: 2MASS/S. Murphy/ANU.


Reklama