Przejdź do treści

Radioteleskop LOFAR będzie jeszcze większy

LOFAR to sieć radioteleskopów do prowadzenia obserwacji Wszechświata na niskich częstotliwościach radiowych. Anteny sieci rozmieszczone są w różnych krajach, w tym w Polsce. Niedawno ogłoszono budowę kolejnych: w Irlandii.

International LOFAR Telescope (ITL), czyli krócej mówiąc LOFAR, to międzynarodowa sieć radioteleskopów zainaugurowana w 2010 roku w Holandii. W projekcie brało do tej pory udział sześć krajów: 38 stacji znajduje się w Holandii, 6 w Niemczech, 3 w Polsce, 1 we Francji, 1 w Szwecji i 1 w Wielkiej Brytanii, przy czym każda ze stacji to nie pojedynczy instrument, a wiele elementów odbiorczych. Projektem kieruje holenderski instytut ASTRON.

Do projektu dołączyła właśnie Irlandia, gdzie wybudowana zostanie jedna stacja. Budowę zaplanowano na ten rok w okolicy zamku w miejscowości Birr. Irlandczycy wydadzą na budowę około 1,9 miliona euro, w tym 1,4 miliona euro z grantu od Science Foundation Ireland (SFI), a resztę ze środków uzyskanych od prywatnych sponsorów i od instytutów naukowych. Irlandzkie konsorcjum dla sieci LOFAR będzie mieć nazwę I-LOFAR (od Ireland LOFAR).

Dzięki budowie stacji w Irlandii wzrosną możliwości całej sieci, bowiem zwiększy się maksymalna odległość pomiędzy antenami do około 2000 km. LOFAR obserwuje kosmos w zakresie niskich częstotliwości radiowych (od 10 do 240 MHz) i działa na zasadzie interferometru, dlatego bardzo istotne jest szerokie rozmieszczenie anten. Przy obserwacjach interferometrycznych obserwuje się jeden obiekt na niebie jednocześnie wieloma teleskopami, co daje rozdzielczość odpowiadającą teleskopowi o średnicy równej odległości pomiędzy skrajnymi antenami. Z kolei im więcej teleskopów (odbiorników) w sieci, tym większą czułość można uzyskać.

W ramach projektu LOFAR naukowcy chcą obserwować wczesne fazy ewolucji Wszechświata, dokonywać przeglądów galaktyk, a także badać nieco bliższe zjawiska, m.in. pogodę kosmiczną.

Polskie stacje LOFAR znajdują się w Bałdach, Borówcu i Łazach.

Więcej informacji:

Na ilustracji:
Rozmieszczenie stacji LOFAR w Europie. Źródło: LOFAR.

Reklama