Znamy już około 4000 planet pozasłonecznych, a liczba ta systematycznie rośnie. Wiele emocji budzi przede wszystkim system planetarny TRAPPIST-1, na który składa się siedem planet. Część z nich jest z dużym prawdopodobieństwem podobna do Ziemi, a trzy okrążają swą gwiazdę - chłodnego karła - w strefie zamieszkiwalnej. Czy da się tam faktycznie żyć? Jeszcze nie wiemy, ale naukowcy poszli o krok dalej i przeprowadzili symulacje komputerowe klimatu, jaki panuje na każdej z tych planet.
Czerwony karzeł - macierzysta gwiazda planet TRAPPIST-1 - jest bardzo różna od naszego Słońca. Gwiazdy te są też z drugiej strony bardzo powszechne we Wszechświecie. Choćby dlatego tylko warto mimo wszystko sprawdzić, czy na tych właśnie planetach może bądź mogło powstać życie. Zespół amerykańskich astronomów przeanalizował ewolucję układu TRAPPIST-1, modelując ich fizykę, światło i promieniowanie pochodzące od gwiazdy, oraz sposób, w jaki czynniki te mogą oddziaływać na atmosfery wszystkich siedmiu planet. Jaki więc panuje tam klimat?
Jest to próba modelowania zupełnie nam nieznanych atmosfer. W porównaniu ze Słońcem TRAPPIST-1 jest mała i chłodna, więc planety muszą krążyć bardzo blisko swojej gwiazdy, jeśli ma występować na nich między innymi woda w stanie ciekłym. Niestety, czerwone karły są często bardziej aktywne niż gwiazdy podobne do Słońca, więc potencjalnemu życiu na ich planetach dodatkowo grozi silne promieniowanie, zdolne niszczyć wodę.
Według uzyskanych modeli klimatycznych TRAPPIST-1 b, planeta krążąca najbliżej gwiazdy, jest gorącym, wrzącym, całkowicie niegościnnym światem. TRAPPIST-1 c i d mają klimat nieco bardziej umiarkowany, ale wciąż gorący, z grubymi chmurami podobnymi nieco do atmosfery Wenus. Pojawiały się już jednak wcześniej przypuszczenia, że właśnie w najwyższych partiach atmosfery Wenus może teoretycznie istnieć życie w formie specyficznych mikroorganizmów.
Następna w kolejności planeta TRAPPIST-1 e jest powszechnie uważana za najlepszą w tym układzie - w każdym razie ze względu na panujące na niej warunki mogące sprzyjać życiu. Znajduje się pośrodku strefy zamieszkiwalnej, a według nowych modeli może faktycznie nadawać się do zamieszkania - jest szansa na to, że planetę pokrywa globalny ocean, a jej klimat jest podobny do ziemskiego. Z kolei krążące na obrzeżach układu TRAPPIST-1 f, g i h to najprawdopodobniej zimne, lodowate globy.
Zdaniem naukowców z zespołu istnieje też pewna możliwość, że wszystkie siedem planet TRAPPIST-1 są światami podobnymi do Wenus, z gorącą i gęstą atmosferą. Wówczas ich woda już dawno odparowała do atmosfery, gdzie została rozbita na wodór i tlen przez silne promieniowanie UV młodszej wówczas i bardziej aktywnej gwiazdy. Potrzebne są więc na pewno dalsze badania tego ciekawego układu.
Na ilustracji: Chłodny karzeł TRAPPIST-1 i jego siedem światów. Nowe badania zgłębiają zagadnienie możliwych klimatów tych planet oraz ich ewolucji. Źródło: NASA
Źródło: University of Washington
Czytaj więcej:
Na ilustracji powyżej: Wizja artystyczna powierzchni planety TRAPPIST-1 f, która według różnych modeli klimatycznych może być zamarznięta - lub gorąca. Źródło: NASA/JPL-Caltech
