W najbliższych dniach możemy zaobserwować uroczą kometę C/2016 R2, która przemieszcza się na tle konstelacji Byka. Obiekt ten osiągnął 10–11 wielkość gwiazdową i możliwe jest jego oglądanie już przy użyciu średnich i większych teleskopów. Wszystkich miłośników komet zachęcamy do prowadzenia własnych obserwacji!
Odkryta 7 września 2016 roku za pomocą przeglądu PanSTARRS kometa C/2016 R2 PanSTARRS jest obecnie oddalona o około 450 milionów kilometrów od Słońca i przemieszcza się na niebie na tle gwiazdozbioru Byka. Natomiast 9 maja 2018 roku przejdzie przez peryhelium i znajdzie się 2,6 razy dalej od Słońca niż średnia odległość dzieląca Ziemię od niego. Przybywający do nas obiekt z odległego Obłoku Oorta, który znajduje się na krańcach Układu Słonecznego, rozwinął niezwykle piękny i złożony warkocz jonowy, który nabrał uroczego odcieniu błękitu. Jednak kometa ta znajduje się jeszcze wciąż stosunkowo daleko od Słońca, dlatego jej rozwinięty warkocz budzi prawdziwy podziw wśród obserwatorów z całego świata. Obfita emisja zjonizowanych tlenków węgla, narastająca w miarę zbliżania się komety do Słońca, jest w dużej mierze odpowiedzialna właśnie za ten ładny niebieski odcień warkocza kometarnego.
Obiekt C/2016 R2 zdaje się znajdować na dziwnej i chaotycznej trajektorii poza orbitą Marsa. Badacze przypuszczają również, że tlenki węgla, który tworzą nie tylko warkocz ogon komety, mogą być niezwykle lotny i istnieje ryzyko, że nagle przejdą ze stanu stałego w gazowy. Tak naprawdę wystarczy już niewielka ilość energii słonecznej, by w komecie bogatej w tlenek węgla doprowadzić do rozpoczęcia procesu uwalniania tych zapasów do postaci gęstych gazowych chmur. W sytuacji, gdy tlenek węgla szybko przechodzi w gaz, może on zadziałać jak silny strumień, pchając kometę i tym samym zmieniając jej trajektorię, a sam tlenek węgla sublimuje już w niezwykle niskich temperaturach sięgających –248 stopni Celsjusza.
Gdzie obecnie odnajdziemy na niebie kometę? Jest ona bezproblemowo dostępna do obserwacji przez średnie teleskopy na wieczornym niebie. Gdy odnajdziecie już jasną gwiazdę z konstelacji Byka – Aldebarana, o jasności 0,86 mag, będzie to dobry znak, że kometa jest blisko. Jak zlokalizować Byka? Trzeba spojrzeć na wschodnią stronę nieba, kilkanaście minut po zachodzie Słońca. Gwiazdozbiór ten obecnie jest dobrze widoczny praktycznie przez całą noc nad południowym horyzontem. Proponujemy na podstawie obrotowej mapki nieba odszukać gwiazdozbiór Byka. Przydatna może być informacja, że konstelacja ta graniczy od północy z gwiazdozbiorem Perseusza, a od zachodu z Orionem.
Gdy już znajdziecie Byka, wtedy, nie namyślając się, śmiało chwytajcie do rąk lornetki i podziwiajcie kometę. Warto też dodać, że C/2016 R2 przechodziła niedawno przez dużą i jasną gromadę otwartą Hiady w gwiazdozbiorze Byka, położoną około 151 lat świetlnych od Ziemi. Hiady, wraz z Aldebaranem (który oczywiście nie należy do tej gromady), tworzą na niebie charakterystyczną literę V. Można ją bardzo łatwo odnaleźć, dwukrotnie przedłużając linię łączącą Syriusza z pasem Oriona. Jednak ze względu na duże rozmiary gromadę łatwiej będzie obserwować przez lornetkę niż teleskop.
Wszystkich miłośników komet zachęcamy do obserwacji. Osoby, które lubią fotografować komety, mogą przysyłać zdjęcia do „Uranii” (najciekawsze mają szanse na publikację w czasopiśmie), a także do Archiwum Fotografii Komet w Sekcji Obserwacji Komet PTMA (SOK PTMA).
Jeśli chcesz wiedzieć więcej:
- Almanach Astronomiczny na rok 2018 - zawiera m.in. spis różnych zjawisk astronomicznych w całym roku
- Oficjalna strona Archiwum Fotografii Komet - Sekcji Obserwatorów Komet - SOK PTMA
- Animacja w wykonaniu Michaela Jagera przemieszczenia komety C/2016 R2 na tle gwiazd
- Comet C/2016 R2 (PANSTARRS) Sky Charts and Coordinates
Autor: Adam Tużnik
Na ilustracji: Położenie i schemat orbitalny komety C/2016 R2 (PANSTARRS). Źródło: theskylive.com
