Przejdź do treści

Wykrywanie pulsujących gwiazd w odległych galaktykach

Zdjęcie galaktyki M87 odległej od nas o 50 milionów lat. Źródło: Kosmiczny Teleskop Hubble'a
Astronomowie z Yale i z Harvardu odkryli galaktykę pulsującą niczym serce - zmierzyli zatem jej puls. To pierwszy raz gdy naukowcom udało się zmierzyć wpływ pulsujących, starszych czerwonych gwiazd na promieniowanie galaktyki, w której się znajdują. Szczegóły odkrycia zostały opublikowane 16 listopada w internetowym wydaniu czasopisma Nature.

"Zazwyczaj rozpatrujemy galaktyki jako obiekty o stałej jasności na niebie, jednak w rzeczywistości galaktyki mrugają dzięki znajdującym się w nich olbrzymim, pulsującym gwiazdom," powiedział Pieter van Dokkum, dyrektor astronomii w Yale oraz współautor opracowania.

Na późniejszych etapach życia gwiazdy takie jak nasze Słońce przechodzą istotne zmiany. Stają się bardzo jasne i puchną do olbrzymich rozmiarów pochłaniając wszelkie planety w promieniu odpowiadającym średniej odległości Ziemi od Słońca. Pod koniec życia zaczynają pulsować, zwiększając i zmniejszając jasność raz na kilkaset dni. W samej Drodze Mlecznej wiele gwiazd właśnie znajduje się w tej fazie.

Do teraz nikt nie badał wpływu tych gwiazd na światło docierające do nas z odleglejszych galaktyk. W odległych galaktykach światło każdej pulsującej gwiazdy miesza się ze światłem przeważającej ilości gwiazd nie zmieniających jasności.

"Uświadomiliśmy sobie, że te gwiazdy są na tyle jasne, a ich pulsacje na tyle silne, że ciężko je ukryć," mówi Charlie Conroy, profesor astronomii na Harvardzie, który kierował zespołem badawczym. "Postanowiliśmy sprawdzić, czy pulsacje tych gwiazd można zaobserwować nawet wtedy gdy nie mamy możliwość odseparowania ich światła od morza otaczających je gwiazd niepulsujących."

W tym celu naukowcy wykorzystali unikalną serię zdjęć galaktyki M87 w gwiazdozbiorze Panny, wykonaną za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble'a w ciągu trzech miesięcy 2006 roku. Szybko znaleźli to czego szukali: 25% pikseli na zdjęciu z Hubble'a zmieniało jasność - galaktyka wyraźnie pulsowała. Średni okres pulsacji gwiazd w galaktyce M87 wynosi 270 dni.

Kolejnym krokiem badań będzie zmierzenie pulsu innych galaktyk. "Nasze modele wskazują, że pulsacje będą wyraźniejsze w młodszych galaktykach - chcielibyśmy sprawdzić ich zgodność z obserwacjami," mówi współautor opracowania Jieun Choi, student na Harvardzie.

Oczywiście nawet starsze galaktyki będą wykazywały puls. "Zatrzymanie akcji serca nie nastąpi jeszcze przez wiele miliardów lat," powiedział van Dokkum.

Więcej informacji:

  • artykuł naukowy

Źródło: phys.org

Reklama