W dniu 26 lutego 2024 r. przedstawiciele Polskiej Agencji Kosmicznej (POLSA) oraz Rwandyjskiej Agencji Kosmicznej (Rwanda Space Agency, RSA) podpisali w Kigali porozumienie o współpracy w dziedzinie technologii kosmicznych. W uroczystości udział wziął również Tomasz Gajc, chargé d’affairs Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Republice Rwandy.
Porozumienie o współpracy w dziedzinie technologii kosmicznych pomiędzy Polska Agencją Kosmiczną a Rwandyjską Agencja Kosmiczną ma na celu rozwój sektora kosmicznego obu krajów m.in. poprzez wzmocnienie relacji na linii przemysł-środowisko akademickie oraz rozwijanie możliwości w zakresie technologii kosmicznych. Ma to ułatwić transfer wiedzy i promowanie inicjatyw badawczo-rozwojowych pomiędzy oboma krajami.
Memorandum określa zasady współpracy między stronami w obszarach eksploracji i pokojowego wykorzystania technologii kosmicznych, a także badań i zastosowań teledetekcji. Współpraca ta ma obejmować również działania w ramach porozumienia Artemis Accords, którego zarówno Polska i Rwanda są sygnatariuszami.
Kontynent afrykański wykazuje rosnący w skali globalnej potencjał w zakresie rozwoju technologii kosmicznych i technik satelitarnych, a Rwanda jest przykładem błyskawicznie rozwijającej się gospodarki kosmicznej w środkowej Afryce. Kraj ten ze względu na bliskość równika posiada strategiczną przewagę w bezpośredniej komunikacji satelitarnej, która może okazać się cenna w realizacji misji kosmicznych np. księżycowych.
– Partnerstwo między Rwandą a Polską podkreśla potrzebę sprostania pilnym wyzwaniom poprzez współpracę i innowacyjne podejście. Łącząc wspólne wysiłki, chcemy zwiększyć zastosowanie technologii kosmicznych, a tym samym przyczynić się do podniesienia jakości i warunków życia społeczeństw obu krajów – podkreślił prof. dr hab. Grzegorz Wrochna, prezes POLSA.
Aktualnie głównym priorytetem rwandyjskiej polityki kosmicznej jest budowanie krajowych zdolności kosmicznych i ich optymalne wykorzystanie w celu napędzania zrównoważonego rozwoju rwandyjskiej gospodarki (m.in. w rolnictwie, opiece zdrowotnej, komunikacji, transporcie, edukacji), co w rezultacie przełoży się na długoterminową poprawę warunków społeczno-ekonomicznych. Technologie kosmiczne mają przede wszystkim służyć obywatelom w ich codziennym funkcjonowaniu. Priorytetowe obszary inwestycji środków krajowych to usługi telekomunikacyjne, aplikacje EO, budowa naziemnej infrastruktury kosmicznej oraz nawigacja.
– Rwanda jest zaangażowana w wykorzystywanie możliwości technologii kosmicznych w celu wspierania zrównoważonego rozwoju priorytetowych sektorów w kraju. Współpraca z polską branżą kosmiczną dzięki POLSA otwiera nowe możliwości dla wspólnych inicjatyw i wymiany wiedzy dla aktywizacji naszego sektora kosmicznego – dodał Francis Ngabo, dyrektor RSA.
RSA to jedna z najmłodszych agencji kosmicznych, której główną misją jest budowanie rodzimego sektora kosmicznego w oparciu o innowacje technologiczne oraz rozwój społeczno-gospodarczy całego kraju. Do jej celów należy m.in. zapewnianie instytucjom rządowym łączności satelitarnej i wykorzystywanie danych satelitarnych do wspierania monitorowania środowiska, planowania urbanistycznego i zarządzania kryzysowego. Dla zrealizowania tego celu agencja kosmiczna Rwandy buduje tzw. Geospatial Hub, czyli serwis przetwarzający dane satelitarne za pomocą sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego. Od czasu powołania agencji w 2020 r., RSA intensywnie rozwija współpracę międzynarodową, zarówno bilateralną jak i wielostronną – jest m.in. członkiem Międzynarodowej Federacji Astronautycznej IAF oraz partnerem Biura ONZ ds. Przestrzeni Kosmicznej UNOOSA. Razem z Nigerią, jako pierwsze dwa państwa Afryki, 13 grudnia 2022 r. Rwanda została sygnatariuszem Artemis Accords, deklarując tym samym swoje zaangażowanie w realizację amerykańskiego programu eksploracyjnego Artemis.
Jednym z ostatnich przedsięwzięć RSA, potencjalnie szczególnie interesującym dla polskich partnerów, jest budowa teleportu we współpracy z amerykańską firmą ATLAS Space Operations. Teleport, po osiągnięciu pełnej operacyjności, ma umożliwić obsługę wielu stacji naziemnych do obsługi satelitów znajdujących się na różnych orbitach wokół naszej planety. Obiekt ten będzie wyposażony w najnowocześniejszą infrastrukturę i urządzenia zdolne do zapewnienia krytycznej komunikacji potrzebnej do telemetrii oraz śledzenia i dowodzenia statkami kosmicznymi (TT&C). Będzie to możliwe m.in. dzięki wyposażeniu w 9,3-metrową antenę w różnych pasmach częstotliwości, zdolną do obsługi statków kosmicznych podczas misji księżycowych, a docelowo misji deep space.
Pierwszy satelita Rwandy, RWASAT-1, został wystrzelony z Centrum Kosmicznego Tanegashima Space Center przez Japońską Agencję Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej JAXA. Satelita miał za zadanie monitorowanie rolnictwa, obszarów przybrzeżnych, lasów i badanie różnorodności biologicznej. W tym samym roku wyniesiono również pierwszego satelitę telekomunikacyjnego – Icyerekezo, jako część megakonstelacji OneWeb.
Źródło: Polska Agencja Kosmiczna
Opracował: Paweł Z. Grochowalski
