Międzynarodowy zespół naukowców wykorzystał moc obserwatorium ALMA, aby wyjaśnić początki formowania się planet. Skupili się na badaniu protogwiazdy, która wykazywała gładki dysk protoplanetarny.
Według naukowców planety powstają z pyłu i gazu międzygwiezdnego w dysku protoplanetarnym otaczającym protogwiazdę. Jednak początek tego procesu pozostaje tajemnicą. Choć wiele oglądanych za pomocą instrumentów obserwatorium ALMA dysków wykazuje struktury przypominające pierścienie, co sugeruje obecność planet, czyste dyski pozbawione takich sygnatur okazały się jak dotąd nieuchwytne.
Przełomowe odkrycie nastąpiło podczas obserwacji młodej protogwiazdy DG Taurus (DG Tau). Wykorzystując instrumenty na wyposażeniu ALMA, naukowcy dostrzegli jednolity, gładki dysk, który nie posiadał charakterystycznych pierścieni, często obserwowanych w starszych protogwiazdach. Wskazuje to na możliwość, że DG Tau znajduje się na progu formowania planet. Odszyfrowanie pochodzenia planet podobnych do Ziemi jest kluczowe do zrozumienia początków życia.
W trakcie badań dysku protoplanetarnego na różnych długościach fal, zespół naukowców poszerzył zakres obserwacji, aby uzyskać lepszy wgląd w rozmiar i rozkład pyłu. Odkrycia, które dokonali, w fascynujący sposób sugerują, że zewnętrzne części dysku mogą być potencjalnym punktem początkowym dla formowania się planet. To podważa wcześniejsze przekonanie, że głównym punktem początkowym jest wewnętrzny dysk. Warto zauważyć, że środkowa płaszczyzna dysku wykazywała wysoki stosunek pyłu do gazu, co sugeruje, że dysk jest gotowy do formowania planet w najbliższej przyszłości.
Obserwatorium ALMA było w stanie uchwycić szeroką gamę struktur dyskowych i ujawnić istnienie planet. Jednak aby odpowiedzieć na pytanie, jak dokładnie rozpoczyna się proces formowania planet, istotne jest obserwowanie gładkiego dysku pozbawionego oznak formowania się planet. Uważamy, że to badanie ma ogromne znaczenie, ponieważ pozwala nam poznać początkowe warunki tworzenia się planet – skomentował profesor Satoshi Ohashi z Narodowej Obserwatorium Astronomicznego Japonii (National Astronomical Observatory of Japan – NAOJ).
Badania te zostały opublikowane 28 sierpnia 2023 roku w czasopiśmie „The Astrophysical Journal”.
Opracowanie: Agnieszka Nowak
Więcej informacji:
- Dawn of Planet Formation Unveiled by ALMA Observations
- Dust Enrichment and Grain Growth in a Smooth Disk around the DG Tau Protostar Revealed by ALMA Triple Bands Frequency Observations
Źródło: ALMA
Na ilustracji: Zdjęcie dysku protoplanetarnego DG Tau na długości fali 1,3 mm. Gładki wygląd, bez struktur pierścieniowych, wskazuje na fazę krótko poprzedzającą formowanie się planety. Źródło: ALMA (ESO/NAOJ/NRAO), S. Ohashi i inni
