Początkowo zanieczyszczenie świetlne odbierane było jako wyjątkowo szkodliwe zjawisko głównie w środowisku osób związanych z astronomią obserwacyjną, zarówno w kręgach zawodowych astronomów jak i amatorów prowadzących hobbystyczne obserwacje nocnego nieba. Wokół obserwatoriów astronomicznych zaczęto tworzyć strefy, w których używanie sztucznego światła w nocy podlegało surowym regulacjom lub przenoszono te obserwatoria w inne miejsca, oddalone znacznie od osiedli ludzkich. Tego typu zabiegi pozwalały naukowcom na prowadzenie badań z dala od dokuczliwego oddziaływania zanieczyszczenia świetlnego. W gorszej sytuacji znaleźli się miłośnicy astronomii amatorskiej ponieważ zmuszeni zostali do poszukiwania naturalnie ciemnego nieba poprzez wyjazdy na tereny niedotknięte tym negatywnym zjawiskiem. Oprócz oddziaływania zanieczyszczenia świetlnego na jakość dokonywanych obserwacji astronomicznych,  zjawisko to wpływa również w znaczny sposób na życie organizmów, zwłaszcza tych które prowadzą nocny tryb życia.

Ryc. 1. Obserwatorium w Bickley (Australia) przeniesione z Perth w wyniku zanieczyszczenia świetlnego

Już w końcu XIX oraz na początku XX w. prowadzono badania nad wpływem latarni morskich na śmiertelność niektórych gatunków ptaków wędrujących nocą, takich jak bekasy, brodźce, dzikie gęsi, kaczki, kormorany, kulony, łyski, nury, perkozy i warzęchy. Również w XIX w. opublikowano artykuł Electricity and English song birds, w którym zaprezentowano, że oświetlenie uliczne angielskich miast powoduje ogromne straty wśród populacji tamtejszych owadów. Następne dekady przynosiły kolejne wyniki badań z zakresu szkodliwości oddziaływania nadmiernego oświetlenia ulicznego i oświetlonych budynków na inne organizmy prowadzące nocny tryb życia (m.in.: nietoperze i wykluwające się z jaj młode żółwie morskie).

Ryc. 2. Kampania w Kanadzie "Kill the Lights. Save the Birds".

Ryc. 3. Młode żółwie morskie tuż po wykluciu się z jaj podążające do sztucznego światła (zamiast do odbicia Księżyca w falach oceanu).

Udowodniono również, że poza przypadkami oślepienia i dezorientacji migrujących gatunków, sztuczne światło prowadzi do zakłóceń w gospodarce hormonalnej zwierząt i ludzi. Zakłócenia te powodują problemy ze snem, pogorszenie samopoczucia, a także zwiększone ryzyko zachorowania na nowotwory piersi i prostaty. Nieprawidłowo zaprojektowana sieć oświetlenia publicznego powoduje również marnotrawienie energii elektrycznej na poziomie 20-30 %.

Ryc. 4. Ilustracja obrazująca zaburzenia rytmu dobowego u miejskich gołębi

Grzegorz Iwanicki

Źródła ilustracji:

Ryc. 1. (http://pl.wikipedia.org/wiki/Obserwatorium_w_Perth)

Ryc. 2. (http://www.flap.org/toronto-lights-out.php)

Ryc. 3. (http://www.wired.com/2011/03/light-pollution-map/)

Ryc. 4. (http://7bigspoons.com/stress/birds-innocent-victims-security-system/)